Op de grens met België ligt een oud stuifzandgebied vol met putten die zich vullen met regenwater. Tijdens deze wandeling maak je kennis met de vele vennen van het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse heide en met de bijzondere planten en dieren die hier leven. In de vroege zomer zoemen de insecten en libellen je om de oren, terwijl de kikkers en padden het hoogste woord hebben. Wandelen langs de vennen op de Brabantse Wal is een walhalla voor de natuurliefhebber.

“Grenspark De Zoom- Kalmthoutse heide ligt deels in Nederland (Noord-Brabant) en deels in België (Antwerpen). In dit grote heide en vennengebied liggen tal van wandel- en fietspaden. Het Nederlandse deel De Zoom of ook wel Brabantse Wal genoemd, bestaat uit zandgrond en ligt ten westen van Ossendrecht. De Brabantse Wal is een aarden wal op de grens tussen Zeeland en Brabant, met aan de ene kant vruchtbare kleigronden en aan de andere kant de hogere zandgronden. Eeuwen geleden was het hier een groot stuifzandgebied, waar bomen zijn geplant om het verstuiven tegen te gaan. De verstuiving zorgde voor putten in de bodem die zich met regenwater vulden. Veel van deze vennen zijn weer in ere hersteld en kan je zien op deze wandelroute.”

Nederlandse deel Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide

Op een warme dag vroeg in de zomer vertrek ik met Margreet naar Grenspark De Zoom- Kalmthoutse Heide. We gaan vandaag wandelen langs vennen op de Brabantse Wal, het Nederlandse deel van dit Grenspark. We werpen nog even een blik op de plattegrond bij het kleine bezoekerscentrum voordat we van start gaan. Direct aan het begin van de route maken we al kennis met de hoogteverschillen van de Brabantse Wal én met de vennen, waar dit deel van het Grenspark bekend om staat. We passeren de Eendenvijver en lopen het houten uitkijkplatform op voor een weids uitzicht op twee vennen: Mosseven en Bovenven. Deze vennen zitten vol water en zijn omringd door riet en veenpluis; planten die van natte voeten houden.

Rhododendrons in het Abdijbos

De zon staat hoog en we krijgen het al snel warm als we de stijgende zandpaden volgen die door het abdijbos slingeren. Langs de paden staat het vol met rhododendrons; een struik die vaak in parken en op landgoederen geplant wordt om zijn grootse verschijning. Helaas zijn de bloemen al grotendeels uitgebloeid in deze tijd. Als je vroeg in het voorjaar gaat word je getrakteerd op een paarse haag vol geurende bloemen. Een plant die we wel bloeiend tegenkomen is het vingerhoedskruid; paarse, roze en witte toortsen vol kleine kelkjes, waar bijen af en aan invliegen voor het verzamelen van nectar.

Overstekende rugstreeppadden

We verlaten het bos en steken de drukke Putseweg over. We komen bij een plankenbruggetje die er nu wat gek bij ligt, want er is geen water te bekennen. Het bruggetje leidt naar een smal pad dwars door de begroeiing. Je krijgt hier even een oerwoudgevoel als je je een weg baant door al dat groen. Wie liever niet door de begroeiing loopt kiest voor het brede pad ernaast. Margreet staat plots stil en wijst op de springende diertjes op de grond: het zijn kleine rugstreeppadden die het pad oversteken. Ineens zien we ze overal, ze verstoppen zich slim onder de begroeiing zodra wij eraan komen. Als we ons pad vervolgen kijken we nóg beter uit waar we onze voeten neerzetten.

Wild spotten in natuurgebied de Kleine Meer

“Zie je dat daar?” Margreet wijst naar de begroeiing in de verte. We staan bij het informatiebord over de Kleine Meer, een natuurgebied genoemd naar het gelijknamige ven dat er ligt. Ik tuur in de verte en zie twee oren boven het gras uitkomen. We pakken de verrekijker erbij en zien een ree door het hoge gras lopen. Het is te ver weg om er een mooie foto van te kunnen maken, maar het is een mooi genietmoment tijdens de wandeling.

Kwakende kikkers

Van het ven de Kleine Meer zien we weinig, het is te droog geweest de afgelopen periode. Iets verderop worden we getrakteerd op een concert van kwakende kikkers. Er ligt een kleine waterplas pal naast het wandelpad en daar zitten tientallen groene kikkers uit volle borst te kwaken. Sommigen zien we pas als ze wegspringen zodra we dichtbij het water komen, ze zijn heel goed gecamoufleerd.

Vennen en heide

Het laatste stukje van de wandeling leidt ons door bos en langs nog meer vennen. De een vol met water, waterlelies en eenden, de ander bijna helemaal droog. Alleen de begroeiing en een bord geven aan dat hier een waterplas ligt als het flink heeft geregend. Het verschil tussen de vennen komt door de verschillen in de grond. De ene put heeft zandgrond waar water snel door wegloopt, terwijl de andere put bestaat uit een harde keileemlaag dat het water goed vasthoudt. De vennen met zo’n harde keileemlaag zijn het hele jaar door te zien. Na bos en vennen, komen we ineens in een open heidegebied uit. Weer een heel ander landschap, waar de grassen tussen de heide staan te wuiven en de paden uit mul zand bestaan. Nog even een laatste inspanning heuvelop voordat we weer terug zijn bij het beginpunt.

Uitgelicht: Slag om de Schelde

In het gebied de Brabantse Wal is in de Tweede Wereldoorlog hard gevochten tijdens een van de grootste slagen: de Slag om de Schelde. Grote delen van Europa waren al bevrijd, inclusief Antwerpen met zijn haven. Deze haven was belangrijk voor het aanvoeren van voorraden, om het noorden van Europa te bevrijden. De vaarroutes langs de Schelde waren echter nog in handen van de Duitsers. In natuurgebied de Brabantse Wal zijn veel granaatscherven en niet ontplofte bommen gevonden en geruimd. In het gebied zijn nog steeds kraters te zien, veroorzaakt door de bombardementen. In het museum Wings over Woensdrecht dat naast de parkeerplaats ligt, wordt de geschiedenis van vliegveld Woensdrecht belicht.

Praktische informatie wandelen op Brabantse Wal

Deze wandelroute volgt (grotendeels) de route kikker en pauw. Deze route staat ook in Toeractief Magazine nummer 3/2022 (inclusief routebeschrijving).

• Vertrekpunt De route start vanaf de parkeerplaats bij Natuurpoort Volksabdij, Onze Lieve Vrouwe Ter Duinenlaan 199, 4641 RM Ossendrecht (gratis parkeren).
• Horeca bij vertrekpunt Bij het vertrekpunt vind je Brasserie Abdijbos
• Horeca onderweg Onderweg is verder geen horeca. Neem zelf voldoende eten en drinken mee.
• Honden Honden zijn toegestaan mits aangelijnd.

Download file: WR%20Toeractief%20Kalmthoutseheide%202%20mei.gpx