Een van de grootste trekpleisters van Zuid-Afrika zijn de wilde dieren, maar wist je dat het landschap net zo mooi is? Zo heb je een prachtige kustlijn met hoge duinen of juist grillige kliffen in het zuiden, maar ook bijvoorbeeld bij St Lucia en iSimangaliso Wetland. Of in het binnenland richting Lesotho waar je kunt genieten van de toppen van Drakensbergen. Maar misschien wel de mooiste en meest gevarieerde landschappen vind je langs de Panoramaroute op een paar uur rijden van Johannesburg. Deze mooie route vol uitzichtpunten mag je echt niet missen tijdens je rondreis door Zuid-Afrika. Ik leg je uit waarom, natuurlijk vol met mooie foto’s.

Waar loopt de Panoramaroute?
De Panoramaroute in Zuid-Afrika is 180 kilometer lang en komt langs prachtige uitzichtpunten en watervallen. De route begint bij het plaatsje Sabie en eindigt bij de Erasmus-pas ook wel het begin van het Lowveld genoemd. Het volgt grofweg de R532 met een lus naar R534 (voor Pinnacle Rock, God’s Windows en Wonderview) en een afslag naar de Lisbon Falls en de Berlin Fall. Wij volgen zelf de route vanaf Graskop tot aan de Erasmus-pas. Door vertraging van het vliegtuig hebben we slechts 1 dag voor de route en we kunnen daardoor niet van Sabie naar Graskop. Gelukkig schijnt de route van Graskop naar Erasmus-pas het mooiste deel te zijn, dus denk niet dat we veel gemist hebben.


Wat is de Panoramaroute en wat kan ik zien?
De Panoramaroute is gewoon een autoweg, maar dan een langs veel verschillende mooie uitkijkpunten. Bij deze uitkijkpunten is een parkeerplaats en vaak vind je hier ook stalletjes met souvenirs. Let op: bij alle belangrijke uitkijkpunten of bezienswaardigheden moet je betalen. Dit kan niet met cash maar moet met card. Je kunt gewoon met je Nederlandse betaalkaart betalen, wel even op wereldwijd zetten. Bij ons in augustus is het niet heel erg druk en we hoeven niet vaak te wachten voor de kassa of parkeerplaats. Bij de meeste plekken heb je niet zo heel veel tijd nodig, tenzij je nog wandelingen gaat maken.


Kan ik deze route met gewone auto rijden?
De Panoramaroute in Zuid-Afrika kan je prima met een gewone auto rijden. De route is overal geasfalteerd en is een van de best onderhouden routes die wij tegen zijn gekomen op onze rondreis door Zuid-Afrika. Er is een leuke lunchplek langs de Treurrivier, als je hier naartoe wil dan rijd je wel even op gravel en soms met wat putten. Met onze auto (SUV: Volkswagen Tiguan) was het prima te doen.
Tip: huur voor je rondreis door Zuid-Afrika een SUV zodat je wat hoger op je wielen staat. Dit is comfortabeler op de gravelroads, maar ook op gewone wegen met potholes. Een 4×4 is eigenlijk nog beter, maar dan betaal je ook weer iets meer.
Huur hier jouw auto voor Zuid-Afrika

Bezienswaardigheden en stops langs de Panoramaroute
Bekijk de onderstaande bezienswaardigheden en stops langs de Panoramaroute:
1. Watervallenroute rondom Sabie
Als je de Panoramaroute start vanuit Sabie, dan kan je verschillende watervallen bezoeken, zoals de Mac Mac Falls, de Lonecreek Falls en de Breidal Falls. Omdat wij niet voldoende tijd hadden door vertragingen van vluchten hebben wij dit gedeelte overgeslagen. We hoorden dat het gedeelte vanaf Graskop naar Hoedspruit mooier is dan die van Sabie naar Graskop, dus vandaar onze keuze.
2. Graskop lift & kloof
Ons bezoek start bij de Graskoplift en kloof. Ook getipt door onze Afrikaanse B&B host. De entree bevindt zich bovenaan de kloof en met een lift zoef je zo naar beneden. Onderin de kloof loopt een wandelroute langs een rivier, je passeert (hang) bruggen en wandelt door de jungle met heel veel bordjes vol uitleg over het landschap. In de winter is er niet zoveel aan insecten en bloemen te zien, maar wie weet spot jij hier wel een aap. Zin in een avontuur? Je kunt hier bungeejumpen en ziplinen. Niet voor mensen met hoogtevrees.






3. The Pinnacle
Een van de eerste stops die je tegenkomt na Graskop is the Pinnacle, een 30 meter hoge rots, die hoog uitsteekt boven het bos van de Driekopkloof. Er groeien hier ook veel aloë planten die veel vlinders en insecten aantrekken in het juiste seizoen. Wij zijn hier niet gestopt, dus geen foto.
4. God’s Window
Een mooi uitkijkpunt vind je bij God’s window, hier moet je zeker even stoppen. Via een kort wandelpad loop je naar de rand van de kloof. Er zijn verschillende punten, waar je de diepte en verte in kunt kijken. Je bent omringd door groen en kan heel ver kijken over de met groen bedekte rotsen. Iets verderop kan je nog een wandeling maken door de jungle.




5. Wonder View
Het volgende uitkijkpunt langs de route is Wonderview. Hiervoor hoef je nauwelijks te wandelen, want het uitzichtpunt ligt nagenoeg aan de parkeerplaats. Je kunt hier ver kijken. Helaas ligt de berm wel bezaaid met afval, dat maakt het voor mij wel een minder mooie plek.

6. Berlin Fall
Wij zijn in augustus in Zuid-Afrika en dat betekent dat het daar winter is. In de winter regent het nauwelijks, met als gevolg dat de watervallen niet zo groot zijn in omvang. Toch vind ik ze de moeite waard. De eerste waterval die je langs de route vindt is de Berlin Fall, hiervoor moet je even iets van de hoofdroute af. Hoewel deze nu niet heel groot is, is het toch de moeite van het stoppen waard vind ik. Dat komt ook door de kleuren van de rotsen en het blauwe water onderaan.

7. Lisbon Falls
De Lisbon Falls liggen iets verder op de route en deze zijn behoorlijk indrukwekkend. Het zijn meerdere watervallen die met kracht langs een rotswand naar beneden storten in de rivier. Dat gaat met behoorlijk veel lawaai. Er zijn verschillende punten waar je de diepte in kunt kijken, met zicht op de waterval.



8. The Chubby Pig
Niet echt een bezienswaardigheid, maar wel een van de weinige restaurants op de Panoramaroute na Graskop. En wat voor een. Hier zit je heerlijk in de schaduw met uitzicht op de rivier. Je hebt de keuze uit allerlei lunchgerechten, waarbij de tortilla’s en sandwiches ons goed zeer goed smaken. Ook de fruitshake is een aanrader. En de knipoog naar de varkens zijn supergrappig.





9. Bourke’s Luck Potholes
Een van de grootste trekpleisters langs de Panoramaroute is Bourke’s Luck Potholes. Een vreemde naam voor dit natuurverschijnsel. We staan bij een kloof en zien rotsen met uitgesleten ronde vormen. De stroming en draaiing van de twee rivieren die hier samenkomen (de Treur en de Blyde rivier) hebben er jarenlang voor gezorgd dat de rotsen langzaam uitsleten. Op veel plekken zijn nu alleen nog maar ronde vormen over. Deze plek is genoemd naar Tom Bourke, die riep dat hier goud gevonden zou worden. Hij had zelf geen geluk en er werd nooit goud gevonden, maar later werd er ten zuiden van deze plek wel goud gevonden. Neem de waarschuwingsbordjes om op het pad te blijven serieus, het kan er glad zijn en er zijn al toeristen hier verongelukt.





10. Three Rondavels
Na Bourke’s Luck Potholes volgen we de Blyderivier en komen bij de laatste stop op de Panoramaroute: the Three Rondavels. Deze hoge rotsen in de vormen van een rondavel (typisch Afrikaanse hut), steken boven de rivier uit. Ze zijn niet te missen. Overigens zijn er veel meer rotsen dan deze drie, zoals je ook op de foto kunt zien. Je moet een beetje geluk hebben met het weer, want er kan hier veel mist zijn. Ook bij ons was het niet helemaal helder, maar gelukkig hebben we nog wel goed uitzicht op de rotsen.

11. Blyde River Canyon
Als je bij de three rondavels langs het uitkijkpunt naar links loopt, zie je de rivier en stuwmeer Blyde river dam liggen. Een prachtig uitzicht, hoewel het zicht zelden heel helder is. De Blyde River Canyon is de derde grootste kloof ter wereld, na de Grand Canyon in USA en de Fish River Canyon in Namibië. Het is een prachtig gebied, dus deze moet zeker op je lijstje om te bezoeken als je de Panoramaroute rijdt.

Waar overnachten voor en na de Panoramaroute?
Een van de beste plekken om te overnachten voor je aan de Panoramaroute start is Graskop. Als je vanuit Johannesburg of Pretoria naar Graskop rijdt kan je de watervallen bij Sabie al bezoeken voor je overnachting in Graskop. Vanuit Graskop rijd je langs de meeste bezienswaardigheden en kan je weer goed overnachten in Hoedspruit. Vanuit Hoedspruit kan je dan doorreizen naar het Kruger National Park.
Mijn persoonlijke tip voor accommodatie in Graskop is B&B Mosswood (met heerlijk ontbijt)
Wil je luxe en persoonlijke benadering én gelijk op safari in Greater Kruger? Dan kan ik je Bundox Lodge in Hoedspruit zeker aanbevelen.









Digitale reisgids:

No Comments